Politiek-militaire ontwikkelingen

Herstel contacten

Na het conflict rond Nieuw-Guinea herstellen Nederland en Indonesië voorzichtig de diplomatieke betrekkingen. De val van president Soekarno en zijn opvolging door generaal Soeharto als president in 1965 leiden tot verdere verbetering van de contacten. Veel Nederlanders wantrouwen Soekarno vanwege zijn pro-Japanse houding tijdens de Tweede Wereldoorlog. Bovendien zien zij hem als degene die Indië van Nederland heeft afgenomen.

Ontwikkelingshulp

De herstelde betrekkingen tussen Nederland en Indonesië leiden in de jaren zeventig weer tot nieuwe problemen. Nederland geeft omvangrijke ontwikkelingshulp, maar stelt als voorwaarde dat de schendingen van de mensenrechten onder het regime-Soeharto moeten stoppen. De internationale lobby zet de Indonesische regering onder druk om politieke gevangenen vrij te laten. Indonesië is niet gediend van deze inmenging in binnenlandse zaken. De contacten tussen Nederland en Indonesië worden verbroken.

Herdenking

In de jaren tachtig en negentig blijft de relatie tussen het vroegere moederland en de voormalige kolonie een gevoelig punt. In 1995 is het nog uitgesloten dat koningin Beatrix de vijftigjarige herdenking van de Japanse capitulatie in Indonesië bijwoont, omdat zij daarmee impliciet de Indonesische onafhankelijkheid uit 1945 zou erkennen.

Aanvaarding

Tien jaar later, op 17 augustus 2005, bezoekt minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot Indonesië om duidelijk te maken dat de onafhankelijkheid op die dag begint en dat Nederland dit feit ‘in politiek en morele zin ruimhartig aanvaardt’. Minister Bot was tijdens de Japanse bezetting zelf als jongen gevangen in een interneringskamp in Nederlands-Indië.